Türk-İslam Düşüncesinin önemli isimlerinden biri olan İbn Türke (1369-1432) ile ilgili yapılan akademik çalışmaların sayısı son yıllarda giderek artmaktadır. Prof. Dr. Ali Kürşat Turgut’un kaleme aldığı “İbn Türke Metafiziği” başlıklı çalışması, bu akademik çalışmaların ilkini oluşturmaktadır.
İbn Arabî ile zirveye çıkan irfan geleneğinin XV. yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden birisi de İbn Türke’dir (1369-1432). İbn Türke, İslâmî ilimlerin birçok alanında eser vererek ilmî yetkinliğini ispatlamış bir filozoftur. İbn Türke, söz konusu geleneğe bağlı kalarak İbn Arabî’nin Fusûsu'l-Hikem adlı eserine bir şerh yazmış, fakat düşünürün Temhîdü’l-Kavâid adlı eseri söz konusu şerhten daha ünlü olmuştur.
Alanında konuyla ilgili temel kaynaklar kullanılarak zengin bir akademik literatürle hazırlanmış olan çalışmada; İbn Türke’nin hayatı ve eserlerinin yanı sıra, onun varlık ve ilintili konular hakkındaki görüşleri ele alınmıştır. Ayrıca düşünürün bu konulara yaklaşımı verilirken onun mensup olduğu irfân geleneğine referanslarda bulunulmuş ve yer yer bazı hususlardaki kanaatleri Fârâbî ve İbn Sînâ gibi Müslüman Meşşâî filozoflarla mukayese edilmiştir. Bu yönüyle de çalışmada değerlendirmeye tâbi tutulan meseleler akademik perspektiften incelenmiştir.
The number of academic studies on Ibn Turka (1369-1432), one of the prominent figures of Turkish-Islamic Thought, has been increasing in recent years. Professor Ali Kürşat Turgut's work titled “Metaphysics of Ibn Turka” is the first of these academic studies.
One of the most important representatives of the tradition of wisdom that reached its peak with Ibn al-ʿArabī in the XVth century was Ibn Turka (1369-1432). He was a thinker who proved his scholarly competence by producing works in almost every field of Islamic sciences. Ibn Turka wrote a commentary on Ibn al-ʿArabī’s Fusus al-Hikam in accordance with the aforementioned tradition, but his work Temhīd al-Qawāid became more famous than the commentary in question.
This study, which was prepared with a rich academic literature by using the main sources in the field, deals with Ibn Turka's life and works, as well as his views on essence/existence and related issues. In addition, while presenting the philosopher's approach to these issues, references are made to the “tradition of wisdom (irfan)” to which he belonged, and his opinions on some issues are compared with those of Muslim Peripatetic philosophers such as al-Fārābī and Ibn Sīnā. In this respect, the issues evaluated in this study are analyzed from an academic perspective.