Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Farabi ve Nietzsche felsefelerinde, insanın ne olduğunu, insanın varlık olarak Tanrı ile irtibatını, insan yaşamında değerlerin yerini, toplumsal bir varlık olan insanın toplum içindeki rolünü ele almak ve insanın en yüksek mertebesi olan "ideal insan" ile "üstinsan" tasavvurlarının genel niteliklerini tüm yönleriyle ele alarak, bu iki insan tipinin genel karşılaştırmasını yapmaktır. Karmaşık bir yapıya sahip olan ve her devirde araştırmaların ilk konusu olan insanın daha iyi anlaşılması için, Farabi ve Nietzsche'nin genel felsefeleri, insanı ele alış şekilleri, insan anlayışları, Farabi’nin ideal insan tasavvuru ile Nietzsche’nin üstinsan tasavvuru karşılaştırılarak benzer ve farklı yönleri belirtilmiştir. Her iki filozofun da amacı, insanın, potansiyelini kullanarak mükemmelliğe ulaşmasını sağlamaktır. Farabi bu mükemmelliğe ideal insan ile, Nietzsche ise üstinsan ile ulaşılabileceğini belirtmektedir. Hem ideal insan hem de üstinsan insanın ulaşabileceği en üst mertebedir ve insanlığı yönetecek kişidir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to discussin Farabi and Nietzsche philosophies what human is, human's connection with God as a being, the place of values in human life, the role of human as a social being in society, and to make a general comparison of these two types of people by considering in all aspects the general qualities of the highest order of Man, the "ideal person" and the "Superman". Farabi and Nietzsche, the way they handle human being, their understanding of human, Farabi's ideal person imagination and Nietzsche's superman imagination are compared and their similar and different aspects are specified. The aim of both philosophers is to enable human being to achieve perfection by using his potential. Farabi states that this perfection can be achieved with the ideal person, and Nietzsche states that it can be achieved with the superman. Both an ideal personand a Superman are the highest order that a person can reach, and he is the one who will rule humanity.
Keywords
- Akarsu, B., 1987, Çağdaş Felsefe Kant’tan Günümüze Felsefe Akımları, İnkılap Kitabevi, İstanbul,
- Akşit, M., 2020, ‘‘Farabi İle İhvan-ı Safa’nın Siyaset ve Toplum Teorilerinin Buluşma Noktaları’’, EKEV Akademi Dergisi, 24 , s. 293-308.
- Aydın, M S.,2000, İslam Felsefesi Yazıları, Ufuk Kitapları, İstanbul.
- Aydınlı, Y., 2004, ‘‘Farabi’nin Bilgi Anlayışına Genel Bir Bakış’’, Bilimname IV, s. 5-16.
- Bayır, M., 2019, ‘‘Nietzsche Felsefesinde İnsan ve Ahlak Sorunu’’, Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 3, s. 21-36
- Baykan, F., 2000, Nietzsche’nin Felsefesi, Kaknüs Yayınları, İstanbul.
- Blackham, H. J., 2005, Altı Varoluşçu Düşünür, Çev. Ekin Uşşaklı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
- Cevizci, A., 1999, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
- Cevizci, A., 2001, Ortaçağ Felsefesi Tarihi, Özal Matbaası, İstanbul.
- Cevizci, A., 2010, Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayıncılık, İstanbul.
- Collinson, D., And Wilkinson, R., 2000, Otuz Beş Doğu Filozofu, Çev. Metin Berke, vd, Ayraç Yayınevi, Ankara.
- Coşar, M.,2009, Nietzsche Kavramada Yeni Bir Yol, ODTÜ Yayıncılık, Ankara.
- Çağrıcı, M., 2006, İslam Düşüncesinde Ahlak, Dem Yayınları, İstanbul.
- Çubukçu, İ A., 1985, ‘‘Türk Filozofu Farabi ve Düşüncesi’’, Belleten, 194, s. 273-286.
- Danto, A.,2002, Nietzsche Hayatı, Eserleri ve Felsefesi, Çev. Ahmet Cevizci, Paradigma Yayıncılık, İstanbul
- Eyüboğlu, İ.Z., 2002, Nietzsche: Eylem Ödevi, Broy Yayınevi, İstanbul.
- Farabi.,2001, El-Medinetü’l Fazıla, Çev. Nafiz Danışman, MEB Yayınları, Ankara.
- Farabi.,2012, Es-Siyasetu’l Medeniyye veya Mebadiu’l Mevcudat, Çev. Mehmet S. Aydın, Abdulkadir Şener, M. Rahmi Ayaş, Büyüyenay Yayınları, İstanbul.
- Farabi., 2005, Tenbih Ala Sebili’s-Sa’ada, Çev. Hanifi Özcan, İFAV Yayınları, İstanbul.
- Filiz, Ş., 2005, Farabi, İnsan Yayınları, İstanbul.
- Filiz, Ş., 2002, İlk İslam Hümanistleri İhvan-ı safa Topluluğu ve İnsan Felsefesi, İnsan Yayınları, Konya.
- Gökalp, N., 2014, İnsan Felsefesi, Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic.
- Gökberk, M., 2003, Felsefe Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Göktaş, İ., 2013, “Farabi’nin İnsan Tasavvuru’’ A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 50, s. 291-305.
- Günay, M., 2014, ‘‘Aristoteles’in insan anlayışı’’, Cogito, 77, s. 248-256.
- Hülagü, O., 1999, Farabi ve İbn-i Haldun’da Devlet Düşüncesi, Kırkambar Yayınları,
- Kaya, M., 2010, İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri, Klasik Yayınları, İstanbul.
- Kindi.,2013, ‘‘Nefis Üzerine’’, Felsefi Risaleler İçinde, Çev. Mahmut Kaya, Klasik Yayınları, İstanbul.
- Kindi., 2013, İlk Felsefe Üzerine, Felsefi Risaleler İçinde, Çev. Mahmut Kaya, Klasik
- Kranz, W., 1994, Antik Felsefe, Çev. Suad Y. Baydur, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
- Kuçuradi, İ., 1967, Nietzsche ve İnsan, Yankı Yayınları, İstanbul.
- Mücahid, H.T., 1998, Farabi’den Abduh’a Siyasi Düşünce, Çev. Vecdi Akyüz, İz Yayıncılık, İstanbul.
- Nietzsche, F., 2003, Şen Bilim, Çev. Levent Özşar, Asa Kitabevi, Bursa.
- Nietzsche, F.., 2017, İyinin ve Kötünün Ötesinde, Çev. Mustafa Tüzel, İşbankası
- Nietzsche, F., 2013. Ahlakın Soykütüğü Üstüne, Çev. Ahmet İnam, Say Yayınları,
- Nietzsche, F., 1996. Ecce Homo; Kişi Nasıl Kendisi Olur?, Çev. Can Akkor, Say Yayınları, İstanbul,
- Nietzsche, F., 2002, Güç İstenci, Çev. Sedat Umran, Birey Yayıncılık, İstanbul,.
- Nietzsche, F., 2015, İnsanca, Pek İnsanca-1, Çev. Mustafa Tüzel, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
- Nietzsche, F., 2010, Putların Alacakaranlığı, Çev. Mustafa Tüzel, Türkiye İş Bankası
- Nietzsche, F.,2005, Putların Batışı Yada Çekiçle Nasıl Felsefe Yapılır, Çev. Mustafa Tüzel, İthaki Yayınları, İstanbul.
- Nietzsche. F., 2012, Aforizmalar, Çev. Orhan Düz, Tutku Yayınları, Ankara.
- Nietzsche. F., 2014, Böyle Buyurdu Zerdüşt, Çev. A. Turan Oflazoğlu, İz Yayıncılık,
- Nietzsche. F., 2008, Deccal, Çev. Oruç Aruoba, İthaki Yayınları, İstanbul.
- Nietzsche. F., 2010, Gezgin ile Gölgesi, Cev. Murat Batmankaya, Say Yayınları, İstanbul
- Olguner, F., 1993, Farabi, Akademi Kitabevi, İzmir.
- Örnek, S A., 2012, Nietzsche’siz Hayat Bir Hatadır, Nemesis Kitap Yayınları,
- Pattabanoğlu, F. Z., 2014, ‘‘Seneca ve Kindi’nin İnsan ve Ahlak Anlayışı Üzerine Mukayeseli Bir Çalışma’’, Felsefe Dünyası Dergisi, 62, s. 174-207.
- Platon.,2001, Phaidon, Çev. Hamdi Ragıp Atademir, Kemal Yetkin, Sosyal Yayınlar,
- Platon., 1989, Phaidon, Çev. Suat K. Yetkin, Hamdi R. Atademir, Milli Eğitim Bakanlığı
- Platon., 2001, Timaios, Çev. Erol Güney- Lütfi Ay, Sosyal Yayınlar, İstanbul.
- Razi. E., 2015, Et-Tıbbu’r Ruhani (Ruh Sağlığı), Çev, H. Karaman, İz Yayıncılık,
- Razi. E.,2016, Felsefe Risaleleri, Çev. Mahmut Kaya, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları 67, İstanbul.
- Russell, B., 1972, Batı Felsefesi Tarihi I, Çev. Muammer Sencer, Say Yayınları, .
- Sünter, E., Razi E., 2004, Felsefi Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi
- Tarnas, R., 2011, Batı Düşünce Tarihi-1, Çev. Yusuf Kaplan, Külliyat Yayınları,
- Thilly, F.,2000, Felsefenin Öyküsü I Yunan ve Ortaçağ Felsefesi, Çev. İbrahim Şener, İzdüşüm Yayınları, İstanbul.
- Uyanık, M., 2012, Felsefi Düşünceye Çağrı, Elis Yayınları, Ankara.
- Uyanık, M., ve Akyol, A.,2013, İslam Ahlak Felsefesi, Elis Yayınları, Ankara.
- Ülken, H Z., 2009, Felsefe Tarihi-2, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
- Yaşlı, F., 2010, Hayatın Olumlaması Olarak Felsefe Nietzsche ve Marx, Bilim ve Gelecek Kitaplığı, İstanbul.
- Zeller, E., 2008, Grek Felsefesi Tarihi, Çev. Ahmet Aydoğan, Say Yayınları, İstanbul.
